คัดจมูก ภูมิแพ้ หวัด .... หายใจไม่สะดวก
เป็นอาการร่วมหนึ่งที่พบได้ในโรคภูมิแพ้อากาศ หวัด ไข้หวัดใหญ่ หรือโรคติดเชื้อโควิด เป็นภาวะที่รู้สึกมีสิ่งอุดตันภายในโพรงจมูกจนทำให้หายใจไม่สะดวก
ส่วนมากเกิดจากการอักเสบและบวมของเยื่อบุโพรงจมูกและโพรงอากาศข้างจมูก มักไม่ร้ายแรง เพียงแต่อาจสร้างความรำคาญได้
การรมไอน้ำ เป็นวิธีที่การแพทย์แผนปัจจุบัน และแผนไทยแนะนำให้เลือกใช้ เพื่อให้จมูกโล่ง หายใจสะดวกขึ้น
การสูดดมไอน้ำร้อนหรือการรมไอน้ำ เป็นวิธีที่การแพทย์แผนปัจจุบัน และแผนไทยแนะนำให้เลือกใช้ เพื่อให้จมูกโล่ง หายใจสะดวกขึ้น ลดอาการคัดจมูก น้ำมูกไหล รวมถึงอาการปวดตื้อๆที่ศีรษะ มีผลทำให้ทางเดินหายใจส่วนล่างโล่งขึ้นด้วย
การสูดดมไอน้ำร้อน อาจใช้เพียงน้ำเดือดธรรมดา หรือมีการผสมสมุนไพร เช่น ตะไคร้ ขิง หรือน้ำมันหอมระเหยจากพืชธรรมชาติ เช่น ยูคาลิปตัส ทีทรี เปปเปอร์มินท์ ที่เชื่อว่าทำให้ประสิทธิภาพการลดอาการคัดจมูกดีขึ้นด้วย บรีทอีส อโรมาดรอป สเตร็สอีสดรอป
การออกฤทธิ์ของการสูดดมไอน้ำร้อน จะอาศัยกลไกของระบบหลอดเลือดที่มีอยู่ในเยื่อบุโพรงจมูก ไอน้ำร้อนจะทำให้อากาศที่ผ่านเข้าไปในโพรงจมูกอุ่นและชุ่มชื้นขึ้น ระบบหลอดเลือดในเยื่อบุจมูกจะหดตัวลง ทำให้เยื่อบุจมูกหดตัวยุบบวมลงตามไปด้วย ทำให้รู้สึกหายใจโล่งขึ้น และไอน้ำที่กลั่นตัวในทางเดินหายใจจะทำให้เยื่อบุจมูก ลำคอชุ่มชื้น และน้ำมูกเสมหะที่เหนียวข้นจะถูกขับออกมาง่ายขึ้นด้วย
ขั้นตอนการสูดดมไอน้ำร้อน หรือการรมไอน้ำต้มน้ำเดือดในหม้อต้มน้ำ
เทน้ำเดือดจากหม้อต้มน้ำลงในภาชนะปากกว้างที่เตรียมไว้ เติมสมุนไพร เช่น ตะไคร้ ขิง กระเพรา พืชตระกูลส้ม เพื่อความสะดวก อาจเลือกหยดน้ำมันหอมระเหยธรรมชาติ โดยเริ่มต้น 1-2 หยด อาจเพิ่มจำนวนหยดตามขนาดกลิ่นที่พึงพอใจ คนให้น้ำมันหอมระเหยเข้ากันดี บรีทอีส อโรม่าดรอป สเตร็สอีส อโรม่าดรอป
ยื่นหน้าไปอังอยู่เหนือน้ำเดือดในภาชนะที่เตรียมไว้ หลับตา สูดหายใจเข้าออกตามปกติ โดยอาจนำผ้าสะอาดผืนใหญ่มาคลุมศีรษะและภาชนะใส่น้ำเดือด หรืออาจพับกระดาษเป็นรูปกรวยช่วยในการสูดดม หรือง่ายๆเพียงใช้มือป้องไอน้ำร้อนเพื่อช่วยสูดดมก็ได้หากใช้ภาชนะขนาดไม่ใหญ่ เช่น ถ้วยน้ำ
ควรสูดดมไอน้ำร้อน จนกว่าไอน้ำเดือดหมด หรือครั้งละ 3-5 นาที วันละ 1-2 ครั้ง
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ https://lin.ee/1RmNKGR
ข้อควรระวังระมัดระวังในขณะสูดดม หากไอน้ำเดือดร้อนเกินไป อาจพักชั่วคราวโดยเอาหน้าออกจากภาชนะที่ใส่น้ำเดือด เมื่อรู้สึกร้อนน้อยลงจึงสูดดมต่อ
ไม่ควรสูดดมไอน้ำร้อนเมื่อมีอาการไข้ ตัวร้อน วิงเวียนศีรษะ เพราะอาจทำให้หน้ามืดเป็นลมได้
ผู้มีความดันโลหิตสูง ควรระมัดระวังในการสูดดมไอน้ำร้อน
อ้างอิง รศ. นพ. ปารยะ อาศนะเสน, บทความ การบำบัดโรคจมูกและไซนัสด้วยวิธีสูดไอน้ำร้อน (Steam inhalation for Sinus nasal Diseases), Siriraj E-Public Library
ศูนย์หลักฐานเชิงประจักษ์ด้านการแพทย์แผนไทยและสมุนไพร กลุ่มงานเภสัชกรรมและกลุ่มงานการแพทย์แผนไทยและแพทย์ทางเลือก โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร, คู่มือดูแลสุขภาพสำหรับประชาชน ในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19 ระลอก 3 ด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทยและสมุนไพร ครั้งที่ 2 วันที่ 12 พฤษภาคม 2564